کد مطلب:36652 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

منظور از ( اولي الامر ) در قرآن و احاديث چيست و به چه كساني اطلاق مي شود؟

درپاسخ اين سوال بايد گفت اگر منظور شما از اولي الامر معناي مضيق اولي الامر و همان اولي الامري باشد كه در سوره نسا آيه 59 وارد شده است ( ( اطيعوالله و اطيعوا الرسول و اولي الامر منكم ) ) باشد .در اين زمينه بايدگفت كه عموم مفسران شيعه اولي الامر را بر حسب روايات ماثوره و بعضابر حسب قراين داخل در آيه شريفه به ايمه معصومين ( ع ) تفسير كرده اند.توضيح اين كه روايات بسيار متعددي دلالت بر اين مطلب دارد كه اولي الامر امامان معصوم ( ع ) مي باشند .چنان كه حضرت رسول ( ص ) در پاسخ ازاين سوال مي فرمايند : ايشان جانشينان من و ايمه معصومين ( ع ) مي باشند، ( تفسير الميزان ، ج 40، ص 408 ) . علاوه بر روايات متعدد مفاد آيه نيز براين مطلب دلالت دارد زيرا در آيه نيز اطاعت از پيامبر و اولي الامر مطلق است وهيچ قيد و شرطي ندارد و اين دليل آن است كه آنان برخلاف حكم خدا هيچ دستوري نمي دهند و الا يك نوع تضاد در حكم خدا پيش مي آيد واين در صورتي امكان دارد كه پيامبر و اولي الامر معصوم باشند و هرگز گناه ياخطايي از آنان سر نزند زيرا اگر احتمال داشت به ناروا يا اشتباه حكمي ازآنان صادر شود، لازم بود استثنا شود .با اين حساب ، منظور از اولي الامر درآيه شريفه كساني هستند كه همانند پيامبر ( ص ) معصومند و هرگز خطا يا گناهي از آنان سرنمي زند و به اتفاق دانشمندان شيعه ، اينان همان امامان دوازده گانه مي باشند، بنابراين اولي الامر واقعي حتي در زمان غيبت نيزخود امام زمان ( عج ) مي باشند .اما اگر منظور شما از اولي الامر معناي موسع آن و منظور از امر به معناي حكومت مي باشد؛ يعني ، كساني كه در زمان غيبت امام معصوم ( ع ) از طرف آن بزرگواران براي رهبري و اداره جامعه اسلامي منصوب شده و داراي ولايت مي باشند، چنان كه به اين مطلب دلايل عقلي و نقلي متعددي اشاره دارد مانند : توقيع شريف از جانب امام زمان ( عج ) كه مي فرمايند : ( ( اما الحوادث الواقعه فارجعوا الي رواه حديثنافانهم حجتي عليكم و انا حجه الله عليهم ) ) يا مقبوله عمر بن حنظه كه امام صادق ( ع ) مي فرمايند : ( ( من كان منكم قد روي حديثنا و نظر في خلالنا وحرامنا و عرف احكامنا فليرضوا به حكما فاني قد جعلته حاكما عليكم فاذاحكم بحكمنا فلم يقبل منه فانما استخف بحكمنا و علينا راد والراد عليناكالراد علي الله و هو علي حد الشرك بالله ) ) ، ( اصول كافي ، ج 1، ص 67 ) وروايت ديگر...، در اين صورت هر چند همه فقها به صورت عام از طرف امام زمان ( عج ) منصوب مي باشند ولي در عمل يكي از فقها حق اعمال ولايت داردزيرا موجب هرج و مرج و اختلال نظام مي شود بنابراين ولي فقيه واجدالشرايطي كه اقدام به تشكيل حكومت اسلامي كرد، بر ساير افراد حتي فقها و مراجع تقليد، ولايت دارد و ولي امر و حاكم و رهبر جامعه اسلامي شناخته مي شود .براي آگاهي بيشتر ر.ك : 1- آيت الله جوادي آملي ،ولايت فقيه ، ص 98 2- كاظم قاضي زاده ، انديشه هاي فقهي سياسي امام خميني ، ص 174 3- محمدجواد نوروزي ، نظام سياسي اسلام ، ص 180;